Czy klasyfikacja Grands Crus z Saint Emilion przetrwa?

Bordeaux to największy region winiarski Francji, zajmujący około 113 000 hektarów winnic. Słynie z czerwonych win, powstających z połączenia takich odmian jak: Cabernet Sauvignon, Marlot, Cabernet Franc czy Petit Verdot. Cały obszar winiarski dzieli w naturalny sposób rzeka Dordogne. Na lewym brzegu (fr. rive gauche) rozciągają się winnice słynnego regionu Médoc, gdzie powstają prestiżowe Grands Crus – Wielkie Wina. Natomiast brzeg prawy (fr. rive droite) słynie przede wszystkim z regionu Saint-Emilion i win najwyższej klasy.

Klasyfikacje Grands Crus – Wielkich Win (w tym Saint Emilion)

Klasyfikacje win z Bordeaux mają długą historię. Najbardziej znana i doceniana jest klasyfikacja win Grands Crus z regionu Médoc z 1855 roku. Natomiast klasyfikacja win z regionu Saint Emilion jest znacznie młodsza i pochodzi z 1954 roku. O ile klasyfikacja Grands Crus  z 1855 roku jest niezmienna, ta z Saint Emilion jest aktualizowana co dziesięć lat.

W klasyfikacji Grands Crus Saint-Emilion wyróżnia się:

Premier Grands Crus Classé A

• Château Ausone
• Château Cheval Blanc
• Château Angélus
• Château Pavie

Premier Grands Crus Classé B

• Do tej klasy należą wina z 14 châteaux, takie jak np. Château Figeac, Château Canon, Château Pavie-Macquin czy Château La Gaffelière.

Grands Crus

•  Do Grands Crus zalicza się 64 châteaux.

Aktualizacja klasyfikacji Saint Emilion

Aktualizacja klasyfikacji Saint-Emilion pozwala nowym producentom wina (châteaux) z regionu kandydować do najwyższej klasy Grands Crus. O zaliczeniu kandydata do Grands Crus decyduje specjalna komisja, opierająca swoje decyzje na systemie ocen. Komisja może również wykluczyć wino z najwyższej klasy jeżeli producent nie będzie spełniał odpowiednich warunków.

Ostatnia aktualizacja klasyfikacji miała miejsce w 2012 roku. Dlatego, jesienią 2022 roku nastąpi ponowne ustalenie, które kandydujące châteaux zostaną zaliczone do Saint-Emilion Grands Crus.

Jednak nowe kryteria klasyfikacji wzbudzają wiele kontrowersji wśród winiarzy. Wielu, zwłaszcza tych z najwyższej klasy, nie zgadza się na przypisywanie większej wagi czynnikom marketingowym, ze szkodą dla elementów jakościowych wina – związanych z terroir. Protest przyjął radykalną formę – trzy Pierwsze Grands Crus klasy A – Château Ausone, Château Cheval Blanc oraz Château Angélus – wycofały się z konkursu, opuszczając tym samym klasyfikację Saint Emilion. Także inni decydują się wystąpić z klasyfikacji.  Ich miejsce zajmą prawdopodobnie nowe châteaux, lecz ich światowy prestiż nie będzie dorównywał tym, które klasyfikację opuściły.

Ostatnio o opuszczeniu klasyfikacji poinformował właściciel Château La Gaffelière – Premier Grand Cru klasy B. Od roku 2023 oznaczeń Premier Grand Cru Classé na etykietach tych win z Saint-Emilion już nie spotkamy:

Château La Gaffelière

W Gaffelière winnice uprawiane były już w czasach rzymskich, o czym świadczą ruiny i rzymskie mozaiki na terenie regionu. Nazwa Château La Gaffelière nawiązuje do średniowiecznego schroniska dla trędowatych, nazywanych gaffets, którzy poruszali się opierając na kiju – gaffet. Od XVI wieku właścicielami posiadłości jest  rodzina Malet – Roquefort, najstarsza winnica rodzinna w Saint Emilion. Kolejne generacje kultywowały tradycję i umacniały renomę château, dokonując zmian i modernizacji.

Winnice o powierzchni 38 hektarów, w tym 22 hektary grand cru, rozłożone są na wzgórzach o południowej wystawie. Winorośle o średnim wieku 35 lat – 75% Merlot i 25% Cabernet Franc – rosną na glebie gliniasto – wapiennej. Winogrona zbiera się ręcznie, dokonując w winnicy pierwszej selekcji. Winiarnia wyposażona jest w dwadzieścia zbiorników ze stali nierdzewnej. Pierwszy Premier Grand Cru został wyprodukowany w 1959 roku. Obok pierwszego wina, powstaje tutaj także wino drugie – Clos La Gaffelière, wytwarzane w 90% z odmiany Merlot.

Dlaczego rodzina Malet Roquefort, właściciele Château La Gaffelière postanowiła wycofać się z klasyfikacji Grands Crus Saint Emilion?

Podstawową przyczyną tej decyzji są kryteria klasyfikacji ustalone przez komisję, z którymi właściciele się nie zgadzają. Pierwszy raport komisji podważył jakość terroir mimo, że od pól wieku była zatwierdzona przez instytucje AOC. Ponadto, jak twierdzi Alexandre de Malet Roquefort, stosowany przez komisję system ocen wina podczas degustacji zaprzecza wszystkim ocenom jakie wina château otrzymały w ostatnich latach od uznanych krytyków – degustatorów, zdolnych ocenić liczne roczniki wielkich win z Saint Emilion.

Przyszedł czas, aby opuścić klasyfikację – już nie poznajemy tego systemu, do którego od dawna byliśmy przywiązani i który nas uznawał. Nadal, zgodnie z tradycją będziemy winiarzami, respektującymi prestiżowe terroir Saint – Emilion, produkując wina wierne naszemu wizerunkowi, rozpoznawalnemu i docenianemu przez amatorów z całego świata

podkreśla Alexandre de Malet Roquefort.

Wycofanie się z klasyfikacji czwartej, historycznej posiadłości winiarskiej – charakterystycznej dla prawego brzegu regionu Bordeaux – może stanowić początek narodzin nowej klasyfikacji. „Odrzuconych” châteaux oraz innych, które chcą uwolnić się od skomplikowanej procedury klasyfikacyjnej.