We Francji przymrozki i burze gradowe, a we Włoszech klęska suszy dewastuje winnice w Piemoncie. Zmiany klimatu stają się coraz bardziej zauważalne w różnych dziedzinach życia. Coraz silniejszy, negatywny wpływ mają w gospodarce – zwłaszcza w narażonym na czynniki zewnętrze rolnictwie, którego częścią jest uprawa winorośli. Jak zmiany klimatu niszczą winnice?
Zmiany klimatu niszczą winnice i wpływają na naturalny cykl wegetacji
W swoim cyklu wegetacji winorośl potrzebuje do rozwoju wielu składników:
- słońca;
- wody;
- stabilizacji pogody.
Ocieplenie klimatu wszystkie te czynniki radykalnie zmieniło – temperatury w okresie letnim w wielu regionach winiarskich wzrastają do niespotykanych dotychczas poziomów. Opady śniegu zimą i deszczu wiosną są niewielkie, co wywołuje coraz większe braki wody. Rosnąca niestabilność pogody przejawia się w dużych wahaniach temperatury i ciśnienia, co prowadzi choćby do dewastujących winnice burz gradowych i gwałtownych wichur.
Koszty jakie zmiany klimatu ponoszą winiarze są wymierne i coraz większe zwłaszcza, że średnio i długookresowe prognozy nie zapowiadają poprawy sytuacji.
autor.
Winnice Côtes-du-Rhône zagrożone brakiem wody
Jeżeli nic się nie zmieni, winnice południowej części regionu winiarskiego Côtes-du-Rhône znajdą się niedługo pod wpływem ekstremalnych temperatur. Winorośle i winogrona narażone będą nie tylko na szoki termiczne, lecz także na coraz trudniejszy dostęp do wody.
Specjaliści przewidują, że do końca tego wieku zapotrzebowanie na wodę w winnicach południowego Côtes du Rhône wzrośnie o 160%. Nawadnianie jest, zgodnie z obecnymi przepisami AOC, niedozwolone. Lecz nawet gdyby było, to instalowanie systemów nawadniania na stromych zboczach, gdzie usytuowane są winnice, będzie trudne i kosztowne. Dodatkowo zasoby wody do nawadniania są ograniczone, nawet w rzece Rodan będą coraz mniejsze.
Winiarze poszukują różnych sposobów ograniczenia negatywnych efektów ocieplenia klimatu. Jednym z nich jest wprowadzanie nowych, odpornych na wysokie temperatury i suszę odmian – takich jak andaluzyjskie Palomino, Primitivo czy Fiano d’ Avola z południa Włoch. To jednak może znacząco zmienić charakter i cechy wina wytwarzanego z winogron uprawianych tradycyjnie w regionie, takich jak Syrah czy Grenache.
Zmiany klimatu i zniszczone 30 000 hektarów winnic we Francji
Narastającym zjawiskiem związanym ze zmianą klimatu jest niestabilność pogody. Duże zmiany ciśnienia atmosferycznego i cyrkulacji powietrza wywołują powstawanie gwałtownych burz, którym towarzyszą silne opady gradu. W czerwcu, w ciągu dziesięciu dni, burze i grad zdewastowały ogromne obszary winnic we Francji – szczególnie w bordoskim regionie Pessac-Léognan.
Burze z opadami gradu wielkości piłki golfowej przemieszczały się w czerwcu przez liczne regiony winiarskie we Francji, niszcząc duże obszary winnic. W regionie Bordeaux ponad 10 000 hektarów winnic utraciło średnio 30% upraw. Konieczne było uruchomienie pomocy finansowej dla winiarzy dotkniętych stratami.
Izba Rolna Żyrondy (departamentu Akwitanii) utworzyła mapę pokazującą wielkość strat upraw winorośli w regionie, przekraczającą niekiedy 70%
autor.
Podobnie w regionie Cognac gradobicie uszkodziło ponad 13 500 hektarów winnic, powodując w ciągu dwóch dni straty 15% potencjalnej produkcji wina. Według Izby Rolnej, w regionie Beaujolais burze zniszczyły od 30 do 80% upraw.
We Francji przymrozki i burze gradowe, a we Włoszech klęska suszy zagraża winnicom w Piemoncie – zmiany klimatu niszczą winnice
W wyniku zmian klimatycznych, wysokie temperatury w ciągu całego roku – zwłaszcza w lecie – charakteryzują nie tylko regiony winiarskie na południu Włoch. Afrykańskie, gorące powietrze zaczyna docierać coraz częściej do regionów północnych, pozostając tam przez kilka miesięcy. Jedną z konsekwencji tych zmian jest brak opadów i susza – co generuje brak wody potrzebnej do rozwoju winogron. Susza sprzyja również pożarom, które wypalają pobliskie winnice. Dodatkowo, roznoszone zapachy i popioły spalenizny osiadają na winogronach w winnicach oddalonych o wiele kilometrów od miejsc pożarów. Ma to niekorzystny wpływ na smak wina wytwarzanego z takich winogron.
Po niewielkich opadach śniegu zimą i deszczu wiosną, od wielu miesięcy duża susza nawiedza północne Włochy. Po bardzo suchych zimach 2019, 2020 i 2021 problem braku wody zaczyna przybierać katastrofalne wymiary. Jeziora, rzeki są poniżej stanów alarmowych. Grunty w winnicach w regionów Langhe, Valpolicella, Franciacorta nie mają już rezerw wody. Ze względu na niespotykaną suszę włoski rząd ogłosił stan wyjątkowy w pięciu regionach północy kraju:
- Emilia-Romagna,
- Friuli Venezia Gulia,
- Lombardia,
- Piemont,
- Veneto.
Regiony te otrzymały ponad 36 mln eur pomocy na walkę z brakami wody, z zapewnieniem dalszych funduszy, o ile sytuacja się nie poprawi. Taki, w niewielkiej lokalnej skali, jest jednorazowy koszt zmian klimatycznych.
Rolnicy obawiają się, że zbiory ziarna, warzyw, owoców i innych roślin będą 30-70% niższe. Stowarzyszenie producentów wina “Barbera d ’Asti oraz Vini Monferrato”, którego winnice stanowią ponad 33% w regionie Piemontu i Veneto, bije na alarm. Ocenia, że sytuacje jest dramatyczna. Natomiast “Coldretti” (Krajowe Stowarzyszenie Małych Gospodarstw Rolnych) szacuje, że szkody wyrządzone przez suszę przekraczają już wartość miliarda euro. Ocieplenie klimatu zmusza do szukania odmian odpornych na wysokie temperatury i suszę.
„ Pecorino, Grillo, Vermentino i Durella to niektóre z najbardziej poszukiwanych odmian, odznaczających się dużą zdolnością do utrzymywania kwasowości. Uwaga kieruje się na winorośle odporne i bardziej wydajne w okresie zmian klimatu”
podkreśla Eugenio Sartori, dyrektor dużej szkółki winorośli.
