Regiony winiarskie Węgier

Tradycja winiarstwa węgierskiego sięga piątego wieku, kiedy dzisiejsze tereny Węgier okupowane były przez Rzymian. W średniowieczu wina z Eger i Sopron wysyłane były do całej Europy, a Tokaj stał się winem serwowanym na królewskich i magnackich dworach. Niestety, w czasach tureckiej okupacji, trwającej na Węgrzech aż do XVII wieku, winiarstwo podupadło. W kolejnych stuleciach winnice niszczyły zarazy filoksery oraz wojny światowe. Po II Wojnie Światowej produkcja wina odbywała się w przedsiębiorstwach państwowych, gdzie liczyła się przede wszystkim ilość a nie jakość wina. Dopiero pod koniec XX wieku prywatyzacja sektora winiarskiego oraz reguły gospodarki rynkowej przyczyniły się do wprowadzania nowych odmian oraz nowoczesnych technologii uprawy i produkcji wina, co skutkuje poprawą jakości węgierskiego wina.

Dzisiaj winnice obejmują obszar prawie 70 000 hektarów (22 drugie miejsce na świecie). Produkcja wina wynosi około 3 miliony hektolitrów rocznie (16 miejsce na świecie), natomiast większość, prawie 2 mln hektolitrów, jest konsumowana w kraju.

Mówiąc o węgierskim winie należy wspomnieć o węgierskim dębie, którego drewno służy do wyrobu beczek. Dąb rosnący na Węgrzech, w lasach Zemplén przy granicy ze Słowacją, jest trzecim, po dębie francuskim i amerykańskim,  rodzajem drewna wykorzystywanym do wyrobu beczek do wina. Węgierscy winiarze stosują  dębowe beczki w celu złagodzenia intensywnych smaków swoich win. Beczki z dębu węgierskiego są także wykorzystywane przez winiarzy w Europie i USA.

Na Węgrzech znajdują się 22 regiony winiarskie, przy czym do najważniejszych należą: Tokaj, Villány, Eger oraz Nagy Somló.

Źródło: hdimagegallery.net

Region Tokaj

W tym regionie winiarskim powstają najbardziej znane na świecie słodkie, białe wina Tokaj a także wytrawne Furmint. Ta północno-wschodnia, węgierska kraina jest zaliczona przez UNESCO do Światowego Dziedzictwa.

Wino Tokaj jest znane od wieków. Król Ludwik XIV nazywał je  „królewskim winem”. Zanim wynaleziono cukier rafinowany, na królewskich dworach w całej Europie smakowano słodki Tokaj na kryształowych łyżeczkach, tak jak deser. Najlepszy czas wino mało w XVIII wieku, kiedy ogromne ilości Tokaju wypijali Polacy i Rosjanie. Piotr Wielki był takim miłośnikiem Tokaj Aszú, że utrzymywał w regionie produkcji wina oddział żołnierzy, którzy czuwali nad stałymi dostawani na dwór cara w St. Petersburgu. Tokajem raczył się słynny austriacki kompozytor Józef Haydn, któremu zdarzało się otrzymywać wynagrodzenie w winie.

Nazwa regionu pochodzi od miasta Tokaj, a w jego skład wchodzi ponad 28 miejscowości rozrzuconych wzdłuż opadających wzgórz oraz między dwiema rzekami –  Tisza i Bodrog, obfitujących w gleby lessowe i kredowe.

Miasto Tokaj; ż: hirextra.hu

Rzeki tworzą mikroklimat, który wraz z wiatrem i słońcem sprzyja tworzeniu się szlachetnej pleśni na winogronach. Wino Tokaj, słodkie lub wytrawne, musi być wytworzone z dozwolonych  odmian Furmint – Hárslevelü, Kabar, Kövérszölö, Zéta  i Sárgamuskotály.

źródło: devinehungarianwine

Produkcja Tokaj Aszú oraz Escenzia zależy od szlachetnej pleśni, która rozwija się na winogronach w wilgotnych warunkach a następnie ulega wysuszeniu na słońcu. W efekcie w winogronach następuje duża koncentracja cukru.  Pokryte pleśnią jagody, nazywane Aszú, są zbierane pojedynczo, a następnie tłoczone i zamoczone w moszczu wina wytrawnego. W efekcie powstaje wino o złocistym kolorze i bardzo słodkie, zawierające 120-180 gramów cukru na litr. Wino można przechowywać przez wiele lat.

Winogrona pokryte pleśnią oraz wysuszone

Jagody Aszú są zbierane do specjalnych koszyków (puttony) i w odpowiednich proporcjach dodawane do beczek z moszczem pochodzącym z winogron nie pokrytych pleśnią. Rodzaj wina zależy od tego ile koszyków Aszú jest dodanych do moszczu. Można spotkać Tokaji Aszú 3 i 4 puttonyos. Zgodnie z nowymi przepisami Tokaj Aszú 6 Puttonyos musi zawierać 150 gramów cukru na litr, natomiast inne wina określane są na etykiecie jedynie jako Tokaj Aszú.

Ikoną wśród win jest Tokaj Escenzia, który może leżakować nawet 200 lat. Wino wywarzane jest wyłącznie z winogron Aszú. Moszcz jest tak słodki, że w czasie fermentacji drożdże z trudnością przekształcają cukier w alkohol. Trwa to nawet 4-5 lat, choć po tylu latach Escenza zawiera zaledwie 5 % alkoholu.

Wytrawne wino z regionu Tokaj

Z regionu Tokaj pochodzą także wina wytrawne z odmian Furmint i Hárslevelü. Wina te są często starzone w beczkach z dębu węgierskiego, co dodaje im subtelności. Wino posiada bardzo dobrą strukturę. W zależności od miejsca powstania wino może być zbliżone do wytrawnego Rieslinga lub przypominać Chardonnay. W każdym winie z odmiany Furmint przebija się wyraźna kwasowość jabłka.

Region winiarski Eger

Około 100 kilometrów na północ od Budapesztu rozciągają się winnice regionu Eger, królestwa czerwonego wina Egri Bikavér (Bycza Krew) oraz białego Egri Csillag. Już prawie tysiąc lat temu winnice w okolicach Eger zakładali mnisi, uprawiając miejscowe odmiany. Nawet podczas panowania Turków, którzy w 1596 roku przejęli na sto lat zamek w Eger, winiarstwo było ważnym źródłem dochodów. Ogromne ilości wina składowano w podziemnych labiryntach miasta.

Winnice wokół miasta Eger; ź: turystyka.wp.pl

Egri Bikavér (Bycza Krew) to wino mocne, bogate w taniny i smaki przypraw. Legenda głosi, że w roku 1552, podczas oblężenia Egeru przez Imperium Osmańskie, tureccy zwiadowcy zauważyli węgierskich żołnierzy popijających duże ilości pikantnego, czerwonego wina. Widząc przekrwione od wina oczy, poplamiony czerwienią zarost oraz ognisty temperament pijących wino Węgrów, Turcy przestraszyli się i szybko wycofali  do swojego kapitana mówiąc, że nie warto wdawać się w bójki z Węgrami, którzy pili krew byka.

źródło: snooth.com

Dzisiaj Egri Bikavér jest flagowym winem regionu Eger powstającym z trzech odmian winogron, w tym przynajmniej 50 % stanowi miejscowy szczep Kékfrankos lub Kadarka. Wino ma charakter rustykalny, ognisty, o pełnym aromacie  ciemnych owoców leśnych oraz o dobrej kwasowości. Dobrej jakości wino Egri Bikavér może kosztować ponad 30 PLN. Należy jednak wystrzegać się taniego Egri Bikavér, nadal produkowanego w regionie w dużych ilościach, którego jakość pozostawia wiele do życzenia.

Wino Egri Csillag

 Z regionu Eger pochodzi także wino białe Egri Csillag (Gwiazda Egeru). Wino jest kompozycją czterech białych odmian, w tym przynajmniej w 50% miejscowych , takich jak Leányka , Királyleányka, Furmint ,Hárslevelü , Zengö  i Zenit. Wino jest bardzo aromatyczne, o nutach białych kwiatów i owoców tropikalnych. W smaku można odszukać elementy cytrusów, ananasa i migdałów.

Regiony winiarskie Villány, Szekszárd i Nagy Somló

Regiony Villány na południu kraju i położony bardziej na północ Szekszárd znane są z czerwonych odmian bordoskich Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot oraz miejscowej Kékfrankos, uprawianych na wulkanicznych glebach. Powstające tam wina mają dobrą strukturę tanin oraz równowagę smaków owocowych i mineralnych. Szczególnie dobrze czuje się tam Cabernet Franc, dając wina o delikatnej kwasowości , smakach zielonego pieprzu, czarnej porzeczki, malin oraz o długim finiszu.

Winnice w regionie Villány, ź: travelguidehungary.com

Nagy Somló to najmniejszy, węgierski region winiarski. Jednakże wina, które tam powstają są niezwykle oryginalne. W winnicach na obszarze około 300 hektarów występują gleby wulkaniczne, które stwarzają warunki do powstawania wyjątkowych białych win. Szczególne wino powstaje na bazie miejscowej odmiany winogron Juhfark, czyli owczy ogon. Jest to wino  aromatyczne i intensywne, w którym dominują smaki cytryny, pszenicy i minerałów. Od stuleci wierzono, że wina z terenów Somló pomagają na wszelkie choroby, a nawet sprawiają, że kobiety będą rodzić chłopców, pożądanych przez monarchów i arystokratów, oczekujących potomka-następcy i spadkobiercy.

Chcesz pogłębić swoją wiedzę o winie? Zamów Przewodnik po świecie wina, nową książkę profesora Marka Rekowskiego dla początkujących i bardziej zaawansowanych amatorów wina. Zamów TUTAJ