Historia wina zaskakuje. Byliśmy przekonani, że pierwsza – słynna – klasyfikacja win z Bordeaux pochodzi z 1855 roku. Co jakiś czas odkrywane są stare dokumenty, które rewidują dotychczasowe ustalenia. Tak właśnie jest w przypadku bordoskich win. W archiwach miasta Bordeaux znaleziono dowód, że bordoskie wina były już klasyfikowane w 1647 roku. Jak wyglądała klasyfikacja wina z XVII wieku?
Klasyfikacja wina z XVII – 200 lat wcześniej
Amatorom francuskiego wina znana jest klasyfikacja Wielkich Win – Grands Crus – z 1855 roku, zatwierdzona przez Cesarza Napoleona III z okazji wystawy światowej w Paryżu. Jednak nie jest to pierwsza klasyfikacja bordoskiego wina. W archiwach miasta Bordeaux odkryto dokumenty z 1647 roku, które mówią o klasach win w całym regionie – zarówno po lewej, jak i prawej stronie rzeki Garonny. Klasyfikację ustalono na zamówienie ówczesnej rady miejskiej. Nie jest to ścisła klasyfikacja według prestiżu wina, lecz bardziej dokument handlowy, którego celem było ustalenie oficjalnych klas cen sprzedaży beczki wina – w zależności od jego pochodzenia.
Klasy cenowe beczki wina z 1647 roku w liwrach:
- Graves et Médoc : 26 écus à 100 livres;
- Entre-deux-Mers : 20 et 25 écus;
- Côtes : 24 à 28 écus;
- Palus : 30 à 35 écus;
- Libourne, Fronsadais : 18 à 22 écus;
- Guîtres et Coutras : 18 à 22 écus;
- Bourg : 22 à 26 écus;
- Blaye : 18 à 24 écus;
- St-Macaire et la juridiction : 24 à 30 écus;
- Langon, Bommes et Sauternes : 28 à 35 écus;
- Barsac, Preignac : 28 écus à 100 livres;
- Pujols, Fargues : 28 écus à 100 livres;
- Castres et Portets : 20 à 25 écus;
- Saint-Emilion : 22 à 26 écus;
- Castillon : 20 à 22 écus;
- Rions et Cadillac : 24 à 28 écus;
- Sainte-Croix-du-Mont : 24 à 30 écus;
- Bénauges : 18 à 20 écus;
- Cérons et Podensac : 24 à 30 écus.
Klasyfikacja wina z XVII wieku według cen
Klasyfikacja wina z 1647 roku była szeroka. Obejmowała wina z regionów – a nawet diecezji winiarskich – bez wskazywania posiadłości, czyli château. Jest spore podobieństwo między klasyfikacjami z 1647 i 1855 roku. W obydwu klasyfikacjach wina umieszczone najwyżej pochodzą z prestiżowych do dzisiaj bordoskich regionów:
- Médoc,
- Graves,
- Brasac,
- Preignac (dwa ostatnie to dzisiaj AOC Sauternes).
Ceny były bardzo zróżnicowane, nawet beczki wina z jednego regionu – na przykład z Médoc i Graves – w przedziale aż do 100 liwrów. Ile to jest dzisiaj? Trudno dokładnie ocenić, lecz znawcy przedmiotu szacują, że 100 liwrów z 1647 roku – to obecnie około 3000 Euro. Liwr był monetą obliczeniową we Francji od 781 do 1795 roku, kiedy został zastąpiony przez franka.
W 1647 roku wszyscy szukali wina
Lista cenowych klas wina z 1647 roku powstała w szczególnych okolicznościach ogromnego braku wina w Europie. Dokumenty archiwalne donoszą, że w tym czasie plaga w rolnictwie zagroziła produkcji napojów w krajach północy Europy, gdyż:
(…) w Holandii, Flandrii, Szkocji, Irlandii, Anglii całym wybrzeżu Niemiec… wina a nawet wódki były wszędzie zepsute i nie można było ich pić : brakowało także cydru ponieważ gąsienice zniszczyły wszystkie jabłonie w całej Francji
dokument.
W porcie Bordeaux cumowała ogromna flota zagranicznych okrętów czekając na załadunek wina. Okręty holenderskich handlowców chciały przejąć wszystkie beczki wina. Dlatego rada miejska ustanowiła listę, aby wyznaczyć ceny w zależności od istniejących zapasów i uniknąć nadmiernej licytacji oraz zapewnić towar holenderskim handlowcom nie tracąc rynków północnej Europy.
Dokumenty są szczególnie cenne, zwłaszcza że ucierpiały podczas pożaru jaki miał miejsce w archiwach miasta Bordeaux w 1862 roku. Na szczęście dokument był przepisany w połowie XVIII wieku.
