Opublikowany niedawno raport ProWein 2020 sektora winiarskiego dotyka – co jest oczywiste – problemów wywołanych pandemią COVID-19. Jej wpływu na produkcję, konsumpcję i handel winem. Raport opracowano na podstawie ankiety, w której udział wzięło prawie 350 przedstawicieli sektora winiarskiego z 49 krajów.
ProWein 2020 – skutki pandemii
Pandemia COVID-19 oraz pogorszenie sytuacji gospodarczej stanowią główne zagrożenia dla sektora winiarskiego, usuwając na dalsze miejsce takie czynniki jak polityka, kwestie sanitarne, zmiany klimatu i międzynarodowa wojna handlowa.
Globalny zasięg pandemii odbija swoje piętno na światowym rynku wina, zmieniając kanały sprzedaży oraz zmniejszając eksport i dochody głównych krajów winiarskich. Dodatkowo, nasiliły się tendencje protekcjonistyczne w handlu międzynarodowym. Takie, jak podnoszenie przez USA ceł na wino pochodzące z UE oraz przez Chiny na wino z Australii.
Główne skutki pandemii w sektorze winiarskim to:
- zmiany kanałów dystrybucji;
- spadek eksportu wina;
- wzrost informatyzacji ;
- zmiany przyzwyczajeń konsumentów;
- zamknięcie hoteli i restauracji z powodu pandemii zakłóciło kanały dystrybucji i sprzedaży wina.
ProWein 2020 – wpływ na producentów wina
Pandemia ograniczyła do minimum funkcjonowanie restauracji i hoteli, natomiast detaliczne sklepy artykułów spożywczych oraz specjalistyczne z winem ucierpiały mniej. Ocenia się, że tylko 25% sklepów musiało zaprzestać działalności z racji strat finansowych. Równocześnie od marca 2020 prawie 40% sklepów z winem odnotowało wzrost sprzedaży. Spadek ilości turystów z racji pandemii sprawił, że popyt na wino napędza konsumpcja lokalna.
Wielcy producenci wina – Francja, Włochy, Hiszpania – odczuli znaczące, negatywne zmiany w kanałach dystrybucji i sprzedaży, które nie zrekompensował wzrost sprzedaży online. Jednak najsilniej kryzys dotknął małych producentów wina, głownie z powodu zamknięcia restauracji i hoteli, a także braku turystów.
Załamanie światowego eksportu wina
Konsekwencją pandemii i recesji gospodarczej jest spadek światowego eksportu wina, zwłaszcza do krajów, gdzie duża część konsumpcji wina przypada na spotkania w restauracjach. Straty przychodów z eksportu wina sięgają setek milionów euro – najwięcej utraciła Francja (1 330 mln), Włochy (123 mln) i Hiszpania (87 mln_ . Ożywienie turystyki i eksportu będzie powolne zwłaszcza, że w roku 2021 kryzys gospodarczy będzie się pogłębiał
Wirtualne kanały dystrybucji
Zarówno producenci, jak i handel szukają rozwiązań zaradzenia sytuacji, głównie poprzez rozwijanie wirtualnych kanałów sprzedaży wina. Ponad 60% producentów i 50% handlowców – także hoteli i restauracji – zwiększyło kontakty z klientami poprzez sieci społecznościowe (Facebook, Instagram, itp.) Aby dotrzeć do konsumentów wielu organizuje wirtualne degustacje, otwiera własne sklepy internetowe i. oferuje usługi transportowe
Zmiany te będą nadal rozwijać się w przyszłości, zmieniając na trwałe metody sprzedaży wina przez producentów i kupna przez konsumentów.
Wzrost koncentracji w sektorze wina
Oszczędności kosztów i rządowe programy pomocowe ograniczyły – jak dotychczas – masowe zamykanie przedsiębiorstw. Pomimo tego będzie pogłębiać się koncentracja sektorowa.
Wiele firm będzie zmuszonych zaprzestać działalności. Firmy będą dążyć do większej dywersyfikacji kanałów sprzedaży wina i rynków, głównie w celu ograniczania ryzyka biznesowego. Producenci będą koncentrować się bezpośrednio na klientach ograniczając kontakty ze sklepami spożywczymi, co nasili konkurencje między nimi. Działania ograniczające koszty i odraczanie inwestycji w sektorze wina będą opóźniać przystosowywanie się do zmian klimatycznych i działań proekologicznych.
Bezpośredni kontakt z konsumentem
Producenci wina i handlowcy koncentrują się bezpośrednio na konsumencie i szukają nowych kanałów sprzedaży wina. 44% producentów zwiększało sprzedaż bezpośrednio do klientów, głównie za pomocą specjalnych ofert i redukcji cen – a także wykorzystując newslettery.
Ważne znaczenie mają usługi logistyczne, zgodnie z twierdzeniem, że jeśli klient nie może przyjść po wino – wówczas wino przyjdzie do klienta. Co drugi specjalistyczny sprzedawca wina uruchomił usługę dostawy produktu tak, aby konsument nie musiał wychodzić z domu po zakupy wina.
ProWein 2020 – zmiana postaw konsumentów
Podczas pandemii handlowcy zaobserwowali większe wydatki konsumentów na wina lepszej jakości oraz wina lokalne i regionalne. Z racji braku uroczystych wydarzeń – festiwali, ograniczenia uroczystości rodzinnych, ślubów – zmniejszyły się zakupy szampana. Jednak trwanie pandemii i kryzysu gospodarczego sprawi, że w przyszłości konsumenci będą zwracać większą uwagę na ceny wina.
Ograniczanie kosztów z wykorzystaniem programów pomocowych
80% firm dotkniętych przez kryzys obniżyło wydatki i koszty, a połowa odłożyła planowane inwestycje. Jednak 20% firm musiało zwolnić pracowników. Ogromne ilości wina w Europie, ponad 10 mln hl (ekwiwalent rocznej produkcji wina Niemiec), zmagazynowano lub przeznaczono do destylacji.
ProWein 2020 – prognozy na rok 2021
Bardzo powolna odbudowa działalności restauracji i hoteli. W gastronomii i hotelarstwie powrót do stanu sprzed pandemii potrwa jeszcze długo. Dlatego dostawcy wina do hoteli i restauracji muszą poszukiwać sposobów jak przetrwać ten trudny czas. Odbije się to na ograniczeniu zamówień wina u producentów.
Zmiany w zakresie kanałów dystrybucji będą długotrwałe
Po pandemii wirtualny handel winem będzie odgrywał coraz większą rolę. Także sprzedaż poprzez spożywcze sklepy detaliczne ulegnie wzmocnieniu. Jednakże popyt na wino po pandemii będzie nieco mniejszy niż przed.
Przyspieszy informatyzacja sektora wina
Informatyzacja w sektorze wina będzie odgrywać coraz większą rolę, zwłaszcza w dziedzinie sprzedaży bezpośredniej do klienta. Dlatego 56% przedsiębiorstw handlowych przewiduje wzrost wydatków na informatyzację. Podobnie plany mają producenci wina.
Zmiany strukturalne i dywersyfikacja w sektorze wina
Załamanie kanałów dystrybucji i najważniejszych rynków eksportu zmusi producentów do dywersyfikacji kanałów i rynków zbytu, ograniczając ryzyko biznesowe. Będzie to możliwe poprzez rozwój i kooperację zapewniającą dodatkową specjalizację i konieczny wolumen sprzedaży. Istotnym efektem pandemii i kryzysu gospodarczego będzie koncentracja i zmiana struktury sektora wina – część przedsiębiorstw nie poradzi sobie i zbankrutuje. Niektóre zostaną przejęte przez większych graczy. Ilość firm w sektorze zmniejszy się, lecz więcej będzie firm większych.
Pandemia spowalnia procesy przystosowań sektora wina do zmian klimatu i ochrony środowiska
Większość tych działań wymaga sporych inwestycji, które z racji oszczędzania kosztów i niepewności jutra, są odkładane.
Badanie ProWein 2020 zlecone przez ProWein zostało zrealizowane przez zespół Instytutu Sektora Wina i Napojów Szkoły Wyższej w Geisenheim, kierowany prze Profesor Simone Loose.
