Dwa regiony winiarskie Bordeaux szczycą się winami najwyższej klasy – Grands Crus. Jednym z nich jest Médoc, położony na lewym brzegu rzeki Garonny. Drugim – mniejszym – jest Saint-Emilion, na brzegu prawym. Z kupażu odmian Cabernet Sauvignon, Merlot, Cabernet Franc, Petit Verdot powstają tutaj wspaniałe – czerwone – wina które zdobyły sławę i prestiż na całym świecie. Wina z Médoc zostały sklasyfikowane w 1855 roku. Odtąd wina z 61 châteaux – uszeregowane w pięciu klasach – noszą nazwę Grands Crus Classés. Od tego czasu klasyfikacja jest niezmienna.
Klasyfikacja win AOC Saint-Emilion
Klasyfikacja win z regionu winiarskiego AOC Saint Emilion weszła w życie w 1955 roku. Wyróżniono trzy klasy Wielkich Win:
- Grand Cru Classé A,
- Grand Cru Classé B,
- Grand Cru.
Klasyfikacja z Saint Emilion zmienia się co 10 lat. Klasy wina pozostają takie same, lecz do klasyfikacji wchodzą nowe châteaux a inne ją opuszczają. Decyduje o tym INAO – Narodowy Instytut Oznaczeń Pochodzenia – według ustalonych kryteriów. Kryteria ulegają zmianie. Stałą pozycją jest jakość wina oceniana poprze degustacje próbek, prestiż oraz charakterystyka uprawy winnicy. W 2018 roku wprowadzono kryterium obowiązkowej certyfikacji środowiskowej – tzw. zrównoważonego rozwoju, jaką trzeba osiągnąć do 2032 roku.
Jednak kryteria klasyfikacji są nieustannie kontestowane. Klasyfikacja z 2012 roku była podważana w sądach prze châteaux, które nie znalazły się na liście – m.in. – z racji niesprawiedliwych kryteriów drugorzędnych. Takich, jak choćby:
- posiadanie personelu władającego obcymi językami kosztem kryterium jakości wina.
Krytykowano także skład jury. Dlatego INAO dokonało korekty wymogów dla klasyfikacji 2022 roku tak, że degustacja – czyli jakość wina – stanowi 50% oceny ostatecznej (zamiast 30% w 2012 roku). Natomiast jury będzie składać się z osób zewnętrznych w stosunku do winiarstwa bordoskiego. W roku 2012 do klasy najwyższej dołączyły Château Pavie oraz Château Angélus. Obecnie do Grand Cru Classé A należą
- Château Cheval Blanc,
- Château Ausone,
- Château Pavie,
- Château Angélus.
Dwa najwyższej klasy Premiers Grands Crus Classés A – Château Cheval Blanc et Château Ausone opuszczają klasyfikację win Saint-Emilion
W 2022 roku będzie kolejna zmiana w klasyfikacji. Châteaux i ich wino mogą ubiegać się o zaklasyfikowanie do jednej z trzech klas Grands Crus – Wielkich Win. Czas składania wniosków do najbliższej klasyfikacji upłynął 30 czerwca 2021 roku. Zaskoczeniem jest brak zgłoszenia ze strony Château Cheval Blanc i Château Ausone – Grands Crus A od początku klasyfikacji. Ich brak w klasyfikacji win Saint Emilion oznacza poważne osłabienie jej prestiżu.
Kiedy w 1955 roku rozpoczęto klasyfikację win z regionu AOC Saint-Emilion, najwyższe miejsce Grand Cru Classé A zajęły Château Cheval Blanc i Château Ausone. Po 67 latach pozostawania liderami obydwa châteaux zdecydowały opuścić klasyfikację. Zgodnie z wyjaśnieniami właścicieli ich decyzje związane są ze zmianami kryteriów klasyfikacji, gdzie stosunkowo większą wagę przyznano popularności wina w mediach społecznościowych – co umniejsza znaczenie takich podstawowych elementów jak terroir i jakość wina.
…jest to dla nas trudna decyzja, lecz po prostu nie odnajdujemy się w kryteriach klasyfikacji. Rozważaliśmy złożenie wniosku, lecz kryteria ocen są zbyt odległe od tego, co uważamy za zasadnicze – terroir, wino i historia. Kryteria drugorzędne maja zbyt dużą wagę w ostatecznej ocenie.
mówią dyrektorzy Cheval Blanc: Pierre Lurton i Pierre Olivier.
…od dawna mieliśmy uwagi do klasyfikacji, a ci, którzy znają mojego ojca (Alana Vauthier właściciela) nie będą zaskoczeni tą decyzją (wycofania się z klasyfikacji), która w rodzinie długo dojrzewała. Wprawdzie przygotowywaliśmy wniosek do klasyfikacji, lecz w trakcie prac stwierdziliśmy, że nie ma to sensu. Część wniosku dotycząca terroir i degustacji (jakości wina), jakie dla Ausone są fundamentalne, jest znacznie mniejsza w stosunku odbioru wina w sieciach społecznych. Ponadto klasyfikacja uznaje, że wina należy oceniać w perspektywie ostatnich 15 lat, lecz ocena wielkich win wymaga znacznie więcej lat.
podobnie wypowiada się Pauline Vauthier, zarządzająca Château Ausone.
Niektórzy podejrzewają, że decyzja Cheval Blanc i Ausone ma związek z możliwością powiększenia w 2022 roku najwyższej klasy o nowe châteaux (Pavie i Angélus dołączyły do klasy A w 2012 roku).
…to nie z tej racji wycofaliśmy się z klasyfikacji, czy dlatego, że jest na niepotrzebna. Wycofaliśmy się gdyż nie uznajemy już jej kryteriów.
Pauline Vauthier wyjaśnia.
Właściciele Ausone wycofali także z klasyfikacji należący do nich château La Clotte – podobnie ja Cheval Blanc – wycofał dodatkowo château Quinault L’ Enclos. Pomimo sytuacji wycofania się obydwu czołowych châteaux – do klasyfikacji aplikuje wielu producentów. Wino z oznaczeniem Saint Emilion Grand Cru to prestiż i korzyści ekonomiczne wyższej ceny wina na międzynarodowych rynkach.
