Portugalia – wino z doliny wilków

Portugalia zalicza się do największych producentów wina na świecie. Winnice zajmują prawie 200 000 hektarów (9. miejsce na świecie), z których wytwarza się średnio 6 mln hektolitrów wina rocznie (11. miejsce). Sami Portugalczycy wypijają znaczne ilości wina – natomiast prawie 3 mln hl eksportują.

Portugalia – położenie, odmiany winogron, wina

Położenie Portugalii na zachodnim krańcu Europy sprawiło, że dewastująca winnice Francji zaraza filoksery nie poczyniła tak wielkich szkód w portugalskich winnicach. Chroniąc wiele rodzimych odmian winogron, które dzisiaj stanowią o oryginalnych cechach wina powstającego w tym kraju.

Warto wymienić odmiany białe, takie jak: między innymi:

• Arinto,
• Antao Vaz,
• Fernao Pirez,
• Encruzado.

Ale też czerwone:

• Touriga Nacinal,
• Trincaderia,
• Castelao,
• Tinta Barroca.

Portugalskie wina jakościowe oznaczane są klasą wina regionalnego IGP (Indicação Geográfica Protegida) oraz klasą najwyższą DOC/DOP (Denominação de Origem Controlada/Protegida).

14 regionów winiarskich – w tym dwa na wyspach Madera i Azory – rozciąga się na długości prawie 1300 kilometrów. Od położonego na południu Algarve do Vinho Verde na północy.

Jednym z ważnych i większych regionów winiarskich jest Tejo

Region położony jest w centralnej części kraju – w sąsiedztwie Lizbony. Tradycja uprawy winorośli sięga wczesnego średniowiecza. Pierwsze pozwolenie na produkcję wina w regionie wydał w roku 1170 król Alfons I Zdobywca. Doskonałe warunki do produkcji wina zapewnia obecność rzeki Tag (port. Tejo), dzięki której region zawdzięcza średnią roczną temperaturę między 15,5°C – 16,5°C. Tejo słynie nie tylko z winnic, lecz także z lasów korkowych i wyrobu naturalnych korków do wina.

Na obszarze 13 000 hektarów winnic, siedziby ma ponad 80 firm winiarskich. W większości firm rodzinnych, które produkują rocznie około 500 000 hektolitrów wina – czyli ponad 8% całej produkcji wina w Portugalii. Na 2500 hektarach powstają wina najwyższej jakości, oznaczane jako DOC Tejo. Ponad 5000 ha zajmują winnice gdzie wytwarza się wina oznaczane jako regionalne – Vinho Regional.

W Tejo kultywuje się tradycyjne sposoby uprawy, zbiorów oraz produkcji. Wytwarzanie wina jest elementem miejscowego folkloru oraz ma wymiar wspólnotowy. W winobraniu bierze udział cała miejscowa społeczność. Większość winogron zbiera się ręcznie, głownie przez kobiety z okolicznych wiosek.

W procesie winifikacji wykorzystuje się lagares – kamienne lub betonowe płytkie zbiorniki. Tradycją jest łagodne rozgniatanie winogron stopami. Mechaniczne rozgniatanie miażdży pestki, które zawierają gorzkie, tzw. złe taniny.

Wina z Tejo zamykane są naturalnym korkiem, pochodzącym z lasów dębu korkowego – które w regionie zajmują tysiące hektarów.

Terroir – obszary winiarskie

W regionie Tejo wyróżniają się trzy terroir:

• Barrio,
• Campo,
• Charneca.

Charakterystyczne obszary upraw winorośli, różniące się mikroklimatem, kompozycją gleby oraz cechami powstających tam win.

• Obszar Barrio położony jest na północ od rzeki Tag. Na pagórkowatych wzgórzach i rozległych równinach dominują gleby wapienne i gliniaste.
• Obszar Campo rozpościera się po obu brzegach rzeki Tag. Bliskość rzeki sprawia, że klimat jest bardziej morski, łagodne temperatury przyczyniają się do owocowości, kwasowości i świeżości win.
• Obszar Charneca położony jest na południe od rzeki. Winnice położone są na płaskim i suchym obszarze. Dominują gleby piaszczyste. Winogrona dojrzewają wcześnie i  mają bardziej złożone aromaty.

Rodzime odmiany winogron

W regionie Tejo dominują rodzime odmiany białe i czerwone. Uprawiane są także odmiany pochodzące z Francji – Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah, Chardonnay.

Portugalia odmiany białe

Arinto  

Odmiana uprawiana w całej Portugalii. Powstają z niej wina jednoodmianowe, orzeźwiające o aromatach owoców cytrusowych, naturalnej kwasowości. Jest także kupażowane.

Fernão Pires / aka Maria Gomes   

Odmiana uniwersalna – uprawiana głownie na południu kraju – może być zbierana stopniowo w zależności od stanu dojrzałości. Dlatego daje różne smaki i zapachy – od cytrusowych, brzoskwiniowych po owoców tropikalnych. Lubi ciepły klimat Tejo, daje wino o umiarkowanej kwasowości i budowie.

Alvarinho/ aka Alvariño

Odmiana jest obecna w winnicach całego kraju, szczególnie na północy. Powstają z niej wina jednoodmianowe, dobrze zbudowane o zdecydowanej kwasowości i owocowych zapachach.

Verdelho

Odmiana pochodzi z Madery. Odznacza się dużą zdolnością osiągania naturalnej kwasowości. Ma bogaty bukiet zapachowy z nutami mango, papaja, cytrusów, mineralnymi.

Portugalia – odmiany czerwone

Touriga Nacional

Popularna odmiana czerwona uprawiana w całej Portugalii. Daje wino o dużej zawartości tanin, dobrze zbudowane o zapachach ciemnych jagód, śliwki.

Trincadeira

Odmiana lubi ciepło I dlatego dobrze czuje się w klimacie Tejo, gdzie winogrona mogą długo i dokładnie dojrzewać. Powstają z niej wina zapachach malin, nutach przypraw i utrzymującej się kwasowości.

Castelão

Odmiana dominuje w południowych regionach Portugalii. Dobrze przyjęła się na glebach piaszczystych Tejo. Daje wina o solidnej budowie, z wyraźna kwasowością i nutami śliwki i czerwonej porzeczki.

 Aragonez / aka Tinto Roriz , Tempranillo

Powstają z niej bogate, krzepkie wina z nutami przypraw. Często służy do kupażu z innymi odmianami.

Quinta da Ribeirinha – Portugalia

Winnice rodzinnej firmy Quinta de Ribeirinha położone są w regionie Barrio – na północnym brzegu rzeki Tag. Obszar 65 hektarów winnic obsadzony jest odmianami portugalskimi:

• Trincadeira,
• Touriga Nacional,
• Fernão Pires,
• Verdelho,
• Arinto.

Warto także pamiętać, że są tam też francuskie:

• Cabernet Sauvignon,
• Merlot,
• Chardonnay.

Wapienno gliniaste gleby, południowa wystawa winnic, ciepły, kontynentalny klimat z wpływem Atlantyku stwarzają optymalne warunki dla rozwoju winorośli. Firmę prowadzą kolejne generacje rodziny Candido.

Wino: Vale de Lobos, 2016.

Kraj, region: Portugalia, region Tejo DOC.

Producent: Quinta da Riberinha.

Rodzaj: czerwone, wytrawne.

Odmiany: kupaż Trincaderia,Touriga Nacional, Aragonez.

Wino o pięknym, rubinowym kolorze. Aromaty czerwonych owoców z nutami orzechów i przypraw. Struktura zrównoważona, łagodne, delikatna goryczka tanin i kwasowości, wino łatwe i przyjemne w konsumpcji, z wyraźnym finiszem.

Vale de Lobos, 2016 – ocena 4,5/5.

Serwować nieznacznie schłodzone, do dań z mięsa drobiowego, grillowany kurczak, pieczona kaczka, twarde, dojrzewające sery.