Wino na pustyni, uprawa winorośli i wytwarzanie wina na pustyni wydaje się przedsięwzięciem pozbawionym sensu. Ogromne różnice temperatur między dniem i nocą oraz chroniczny brak wody tworzą nieprzyjazne środowisko dla rozwoju roślin, zwłaszcza tak wymagających jak winorośl. Okazuje się, że są miejsca, gdzie w pustynnym terenie powstają winnice i charakterystyczne wino. Izraelscy winiarze z powodzeniem uprawiają winorośl na pustyni Negew, a Harima Hwaidak na piaskach Sahary.
Czy doświadczenia odważnych winiarzy mogą pomóc w rozwiązywaniu problemów, jakie ocieplenie klimatu i coraz wyższe temperatury stwarzają dla wielu winiarzy na świecie?
Wino na pustyni – Izrael
Na terenach dzisiejszego Izraela wino wytwarzano już 1500 lat temu. Dzisiaj winnice obejmują 5000 hektarów. Roczna produkcja sięga 375 000 hektolitrów wina, w tym duże ilości koszernego. Wino wytwarzane jest w sześciu regionach winiarskich. Najważniejszym – gdzie warunki klimatyczne i środowiskowe dla rozwoju winnic są najlepsze – jest Galilea. Uprawia się głownie klasyczne odmiany francuskie: białe Chardonnay i Sauvignon Blanc oraz czerwone Cabernet Sauvignon i Merlot.
Rozciągający się wąskim pasem od północy na południe Izrael charakteryzuje się wieloma mikroklimatami. Najważniejsze regiony – Galilea oraz Judea – zajmują większość całkowitej powierzchni winnic i wytwarzają ponad 53% krajowej produkcji wina. Najwięksi producenci wina mają swoje winnice w wielu regionach.
Winnice na pustynnych terenach Negew
Najbardziej na południe wysuniętym regionem winiarskim jest półpustynny Wzgórza Negew (ang. Negev Highlands), gdzie znajduje się około 200 hektarów winnic, wymagających nawadniania. W regionie Negew uprawia się głównie białą odmianę Chenin Blanc, a cena butelki wina przekracza 100 szekli (30 eur).
Winiarz David Pinto szykuje się do pierwszych zbiorów winogron…
Po trzech latach posadzenia winorośli na kamienistej glebie, pustyni Negew, winiarz David Pinto szykuje się do winobrania. Wczesnym rankiem, kiedy słońce jeszcze mocno nie grzeje, w winnicy Davida Pinto rozpoczynają się pierwsze zbiory winogron, przeznaczonych na pierwsze wino. W tym roku z jego winnicy powstanie ponad 55 000 butelek wina.
„ Z 325 dniami słońca rocznie musimy sami nawadniać winnicę, sami kontrolujemy sytuację, niezależnie od kaprysów pogody. Teraz wszyscy mamy ten sam problem – ekstremalne temperatury i susza szkodzą winogronom”
wyjaśnia David Pinto.
W ostatnich latach w regionie Negew przybyło 25 winnic, takich jak Ramat Neguev, przy granicy z Egiptem czy Nana u podnóża krateru Ramon. Winiarze poszukują najlepszych odmian, które przystosują się do trudnych warunków.
„Temperatury w Negew sprawiają, że wino nabiera szczególnych cech, jest bardziej słodkie, ma więcej alkoholu. Jesteśmy przyzwyczajeni do ekstremalnych temperatur, natomiast w Europie winiarze nie są przystosowani do zmian klimatu i znacznego ocieplenia. Mogą skorzystać z naszych doświadczeń, choć z pewnością nie możemy eksportować pustyni”
wyjaśnia winiarz IIan Abitbol.
Wino na pustyni – winnica na piaskach Sahary
Wino znane było już w starożytnym Egipcie. Egipcjanie tłoczyli wino, umieszczali jest w amforach i pili przy okazji różnych uroczystości. Świadczą o tym freski przedstawiające uprawę winorośli i produkcję wina. Dzisiaj, niedaleko Luksoru, winnice znajdują się nawet na piaskach Sahary.
Luksor, miasto w południowym Egipcie, nazywane jest największym muzeum na otwartym terenie, mieszczącym ruiny świątyń Karnaku, świątynię Luksoru oraz słynną Dolinę Królów z niezliczonymi posągami i kryptami. Luksor, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, jest atrakcją dla turystów z całego świata.
Jednak niewielu wie, że Luksor skrywa jeszcze inną niespodziankę – w jego okolicach, na pustyni, w najbardziej niesprzyjającym dla winorośli otoczeniu, znajduje się duża winnica gdzie powstaje „pustynne” wino. Ponad 200 hektarów winnicy, nadzorowanej przez Karima Hwaidaka, poddawane jest ekstremalnym zmianom temperatur dziennych i nocnych oraz całkowitemu brakowi opadów. W dodatku piaszczysta gleba pozbawiona jest odżywczych składników.
Pomimo tak drastycznych warunków uprawia się tutaj 30 różnych odmian – takich jak Chenin Blanc, Viognier czy Grenache. Każdy hektar ziemi jest nawożony 60 tonami kompostu, a głębokie systemy nawadniające dostarczą winorośli wodę. Z pewnością wydajność winogron nie jest wysoka, choć na koszty produkcji wina mają wpływ niskie ceny ziemi oraz siły roboczej.
