Zdarza mi się, że po obiedzie czy spotkaniu ze znajomymi – muszę wyjechać jeszcze samochodem. Niestety, nie mogę wówczas wypić ulubionej lampki wina. Jeszcze do niedawna nie miałem rozwiązania alternatywnego. Pojawiło się wraz z winem bezalkoholowym. Wino bezalkoholowe jest coraz szerzej dostępne i ma coraz wyższą jakość.
Jest wiele osób, które nie chcą – lub nie mogą – pić wina. Nie chcą, bo są abstynentami, a wino zawiera alkohol. Nie mogą, bo choroba i zażywane lekarstwa wykluczają napoje alkoholowe. Kierują samochodem lub innym pojazdem, spodziewają się dziecka, są byłymi ofiarami nałogu bądź inne. Na szczęście nie muszą rezygnować z wina – dla nich winiarze z różnych krajów i regionów wytwarzają coraz więcej, coraz lepsze wino bezalkoholowe.
Wino bezalkoholowe – ile jest takiego wina na rynku?
W skali globalnej napoje o małej zawartości alkoholu i bezalkoholowe stanowią niewielką część rynku – około 9,3 mln skrzynek w 2020 roku (dane IWSR – Drinks Market Analysis), czyli niecałe 0,5% całej konsumpcji. Równocześnie tempo wzrostu ich konsumpcji jest wyższe od całego rynku, choć niższe od rynku wina. W latach 2015-2010 średnia, roczna stopa wzrostu konsumpcji napojów bezalkoholowych wynosiła 25%. Prognozy IWSR na kolejne pięć lat przewidują wzrost 15% rocznie.
Także analizy polskiego rynku wina wskazują na wzrostu popytu na wino bezalkoholowe – zwłaszcza musujące. Jednak wina bezalkoholowe stanowią zaledwie 0,2% całej sprzedaży win stołowych i 0,4% musujących.
Czy wino bez alkoholu można nazwać winem?
Istnieją kontrowersje, czy wino bez alkoholu można nazywać winem. Definicja wina – która obowiązuje w krajach UE oraz Międzynarodowej Organizacji ds. Winorośli i Wina – precyzuje:
”Wino to napój powstający wyłącznie poprzez częściową lub całkowitą fermentację alkoholową świeżych winogron, miażdżonych lub nie, lub fermentację moszczu gronowego. Rzeczywista zawartość alkoholu w winie jest nie mniejsza niż 8,5%”.
definicja.
W świetle tej definicji wino powinno zawierać alkohol. Ponieważ wino o obniżonej zawartości lub bezalkoholowe staje się coraz bardziej popularne wśród konsumentów i coraz więcej winiarzy takie wino produkuje – w przygotowaniu są nowe regulacje UE dotyczące tej kategorii wina.
Definicja wina bezalkoholowego
W niektórych krajach – na przykład w Hiszpanii – są organizacje regulujące wytwarzanie wina bez alkoholu, definiując produkt jako:
„(…) wytworzony wyłącznie z wina jakościowego, z którego wydobywa się alkohol nieagresywnymi metodami tak, aby ilość alkoholu spadła poniżej 0,9% i aby utrzymane zostały właściwości organoleptyczne i cechy podstawowe wina, z którego pochodzi”.
Consejo de Productores de Vino Desalcoholizado de España.
Tak więc wino bezalkoholowe może zawierać śladowe ilości alkoholu, najczęściej 0,5%. Oczywiście są wina z 0% alkoholu.
Jak powstaje wino bezalkoholowe?
Z wina wytworzonego z winogron na drodze fermentacji alkoholowej usuwa się alkohol. Najczęściej stosuje się dwie metody:
- odwróconej osmozy,
- odparowywania.
Nie wdając się w szczegóły technologiczne można powiedzieć, że obydwie polegają na rozłożeniu i rozdzieleniu składników wina. Najpierw lotnych – czyli zapachów – a następnie pozostałych, w tym alkoholu. Każdy ze składników umieszcza się w odrębnych zbiornikach, a następnie łączy się je już bez alkoholu. Produkcja wina bezalkoholowego jest kosztowna, bowiem wymaga dodatkowej aparatury: zbiorników i pomieszczeń potrzebnych do wydzielenia alkoholu z wytworzonego uprzednio wina.
Wino bezalkoholowe różni się od oryginału
Budowę wina, jego kolor, smak, zapach, tworzą cztery grupy naturalnych składników – kwasy, cukry, taniny, alkohol. Jakość wina zależy – między innymi – od stopnia równowagi między składnikami. Usuwanie alkoholu zmienia budowę wina. Kolor, smak, aromat wina bezalkoholowego są inne aniżeli oryginału. Winiarze dążą do tego, aby cechy wina bez alkoholu zbliżały się do wina bazowego, z którego alkohol usunięto. Udaje się im to coraz lepiej, choć ostatecznie wino bezalkoholowe nigdy będzie identyczne jak wino z zawartością alkoholu.
Jak smakuje wino bezalkoholowe?
Moje pierwsze doświadczenie z winem bezalkoholowym było nieudane. W 2019 roku na próbę kupiłem butelkę czerwonego “alcohol free” z Mołdawii, wytworzonego na bazie Cabernet Sauvignon. Wrażenia były zdecydowanie negatywne – zapach nieokreślony, dziwny, a smak przypominał sok winogronowy. Ostatnio miałem okazję spróbować win bezalkoholowych od winiarzy włoskich z Veneto, francuskich z Langwedocji i niemieckich. Byłem zaskoczony ich dobrą jakością – widocznie umiejętności winiarzy i stosowane przez nich metody separacji alkoholu sprawiają, że wino bez alkoholu zbliżyło się do pierwowzoru. Czyli wina z którego postało.
